De Tijdlijn van… Lian Heinhuis
“Hee Amsterdam, ze zeggen dat je bent veranderd”
Arcam nodigt in het kader van de nieuwe Tijdlijn Amsterdam 2000-2030 diverse experts uit om hun kennis, kijk en kunde te delen! Lian Heinhuis, duoraadslid onderwijs en sociaal beleid Gemeente Amsterdam, neemt haar stad onder de loep.
In 2006 kwam ik in Amsterdam wonen in een kamertje op het Singel, driehoog-achter, acht vierkante meter, vierhonderd euro per maand. Van mijn moeder moest ik een touw kopen omdat als er ooit brand zou uitbreken, ik alleen met groot geluk via de binnenplaats naar buiten zou kunnen klimmen. Maar ik was trots. Want nu was ik zelfstandig en een inwoner van de mooiste stad van Nederland.
Amsterdam is altijd een sociale stad geweest. Een stad van emancipatie, waar mensen konden worden wie ze wilden zijn. Het is de stad waar ik geworden ben, wie ik ben. In deze stad zijn altijd nieuwe mensen verwelkomd, kon iedereen een plek vinden. Ook de afgelopen jaren is dat nog steeds van kracht, ook in de architectuurwereld is dat te zien aan bijvoorbeeld de winnaar van de Gouden A.A.P. 2018 – Ru Paré Community – een buurthuis in Amsterdam West.
Amsterdam is de hele wereld in het klein: een mix van alle soorten inkomens, culturen, mensen en architectuur. Die eigenschappen maken de stad aantrekkelijk en steeds meer mensen willen van haar deel uitmaken. Dat gaat gepaard met de nodige druk, die vooral op de woningmarkt duidelijk te merken is. Woningen zijn schaars en duur en mensen met een kleine portemonnee of groter wordende gezinnen zien zich steeds vaker gedwongen de stad te verlaten. Wijken veranderen. Een stadsdeel als Noord groeit en trekt ineens jonge, academisch geschoolde mensen aan.
Buurten als Van der Pekbuurt en Buiksloterham zijn de afgelopen jaren opgeknapt en worden de nieuwe hotspots van de stad. Sommige getransformeerde wijken, als bijvoorbeeld de Van der Pekbuurt, zijn nu nog niet in de huidige tijdlijn opgenomen, maar moeten zeker geïllustreerd worden op de definitieve tijdlijn volgend jaar. Hoewel de komst van die geschoolde mensen een wijk kan helpen ontwikkelen, worden de contrasten daarmee steeds groter. Een vriendin van mij die onlangs naar Noord verhuisd is, gaf een tekenend voorbeeld: in haar gebouw werden vorige week op hetzelfde moment twee voedselpakketten bezorgd, de ene van HelloFresh en de andere van de voedselbank.
Daarnaast zetten steeds grotere inkomensverschillen de emancipatiemogelijkheden in de stad onder druk. Nog altijd bepaalt de achtergrond van je ouders voor een groot deel wie je later kan zijn. Ook is het allang niet meer mogelijk voor iedereen om in de stad een plek te vinden. Denk aan leraren en verpleegkundigen. De mensen in deze cruciale beroepen hebben vaak een salaris dat niet toereikend is voor de huidige huur- en koopprijzen. Amsterdam is daarmee steeds minder toegankelijk en lijkt een andere stad te worden.
Want wie kritisch kijkt naar de ontwikkelingen in de afgelopen twintig jaar, zal zich afvragen of Amsterdam nog wel een sociale stad is. Zeker als je de datalijn over de woonprijzen op de tijdlijn van ARCAM volgt. De woningprijzen schieten omhoog in twintig jaar, terwijl de gemiddelde oppervlakte van een woning daalt. Toch geloof ik dat Amsterdam in de kern nog steeds een sociale stad is. Voor mij blijkt dat uit een aantal zaken. Aan de ene kant zie je het huidige stadsbestuur, dat oog heeft voor deze ontwikkelingen en zich sterk maakt voor een rechtvaardige stad met gelijke kansen. Zo wordt er beleid gemaakt dat moet zorgen voor een groter en beter verdeeld woningaanbod en goed onderwijs voor elke leerling. Aan de andere kant zie je al die Amsterdammers die zich inzetten voor een ander. Die omkijken naar elkaar en er voor elkaar zijn als dat nodig is. Die zij aan zij op de Dam staan in protest tegen racisme, of ‘gewoon’ een boodschap doen voor een zieke buurman of -vrouw.
Sinds ik in Amsterdam woon, is veel in de stad veranderd. Studentenkamers in de binnenstad kosten nu tussen de zeshonderd en zevenhonderd euro en aan een kamer komen lukt alleen met een goed netwerk of veel geluk. Maar Amsterdam is nog altijd de mooiste stad van Nederland. Juist nu de stad onder druk staat, zie je die Amsterdamse solidariteit naar boven komen. Als we ons er keihard voor blijven inzetten, kan Amsterdam weer echt een plek worden voor iedereen en zal het Amsterdam waar we allemaal zo van houden, nooit echt veranderen. Om met de woorden van Drukwerk af te sluiten:
‘want Amsterdam, je bent nog net als toen.’
