In de tweede ronde Architectuur van 2021 van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie zijn 27 voorstellen gehonoreerd, waaronder Arcam’s De Subjectieve Atlas van Amsterdam, waarmee ondervertegenwoordigde perspectieven op de gebouwde omgeving van Amsterdam worden verzameld.
Sociaal-maatschappelijke vraagstukken worden in de ontwerpwereld steeds belangrijker. Het is dan ook terecht dat het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie sinds dit jaar de ronde Architectuur toetst op het criterium diversiteit en inclusie.
In de gehonoreerde plannen wordt ook de samenwerking gezocht met architectuurinstellingen, wat van belang is om een brug te slaan tussen inhoud en publiek. Zo kan het zijn dat er ook nog twee geselecteerde projecten de komende tijd te zien zijn bij Arcam.
De Subjectieve Atlas van Amsterdam
Activiteitenprogramma, Arcam
De Subjectieve Atlas van Amsterdam, het project dat Arcam heeft ingediend, wordt uitgelicht als één van de gehonoreerde projecten die diversiteit en inclusie serieus nemen door een bottom-up benadering van de stad te onderzoeken. De huidige representatie van architectuur en stedelijke ruimtes in Amsterdam is momenteel overwegend wit, mannelijk, westers en materialistisch.
Arcam wil meerstemmige ervaringen van de gebouwde omgeving verzamelen (van mensen met een fysieke beperking, uit verschillende wooncontexten, of met verschillende culturele achtergronden). Deze perspectieven brengen we samen in een publicatie, genaamd ‘De Subjectieve Atlas van Amsterdam’.
Het project start met een onderzoeksprogramma dat bestaat uit acht workshops waarin deelnemers uit uiteenlopende achtergronden hun ervaring met de gebouwde omgeving van Amsterdam visualiseren. Deze ervaringen worden teruggekoppeld naar het publiek door een interactief redactielokaal in Arcam. Alle bijdragen worden gebundeld in de Subjectieve Atlas van Amsterdam. Het doel van dit onderzoeksproject en de uiteindelijke publicatie is om een inclusieve en bottom-up reflectie over de gebouwde omgeving te genereren. Deze reflectie kan de voornamelijk top-down ontwerppraktijk van beleidsmakers, stadsplanners en architecten inclusiever maken.
De Subjectieve Atlas van Amsterdam maakt Arcam in samenwerking met Annelys de Vet en Kurt Vanbelleghem (Subjective Editions) en Wouter Stroet (autonoom kunstenaar en grafisch ontwerper).
Ontwerp als dialoog - in gesprek met de niet-menselijke stedeling
Onderzoek, Thijs de Zeeuw
Landschapsarchitect Thijs de Zeeuw gaat als Architect in Resident (AiR) bij Arcam een vervolg geven aan het onderzoek ‘stem voor de paling’ dat is uitgevoerd binnen de Ambassade van de Noordzee. Als AiR zal Thijs de Zeeuw de dialoog met de niet-menselijke stedeling voortzetten, verdiepen en vertalen naar een ruimtelijk ontwerp.
Na een ‘luisterfase’ start een tweede experiment: de dialoog. De resultaten van het gesprek worden vertaald naar een maquette. Hierin wordt een ontwerp voor een gedeelde openbare ruimte van mens en dier, met een sterkere biodiversiteit tot gevolg.
Naast Arcam en de Ambassade van de Noordzee worden verschillende andere partijen, experts en belanghebbenden door middel van expertmeetings betrokken in het proces. Daarnaast zal worden samengewerkt met verschillende partijen uit het lokale netwerk zoals Waternet; het Marineterrein; het AMS; de Gemeente Amsterdam; RAVON; Reef systems. In juli 2022 worden de resultaten van dit onderzoek bij Arcam gepresenteerd.
A Matter of Moves. Architecture Games Between Immersive Playfulness and Critical Distance
Publicatie, Stichting nai010 uitgevers
Na de publicaties ‘Bricks & Balloons’ (2012) en ‘Spots in Shots’ (2018) vormt het boek ‘A Matter of Moves’ het slot van een drieluik over alternatieve vormen van representatie en communicatie in de architectuur en stedenbouw. Auteur Mélanie van der Hoorn heeft in aanloop naar deze publicatie onderzoek gedaan op drie vlakken: literatuuronderzoek, interviews met de spelmakers en spelsessies om de spelen te testen.
Interessant is hoe de architectuur gebruikt wordt als ‘middel’ om uiteenlopende vaardigheden te ontwikkelen – van eenvoudige motorische handelingen (poppenhuizen, blokkendozen) tot complexe situaties waarin niet winnen, maar samenwerken en onderhandelen centraal staan (bordspellen, serious gaming).
De betrokken uitgeverij is nai010. Bij het boek komt een tentoonstelling die wordt tot mei 2022 te zien is bij ArchitekturZentrum Wien in Oostenrijk. Begin 2023 volgt de Nederlandse primeur bij Arcam.