arcam

De in Duitsland geboren Jana Crepon werkt als landschapsarchitect in Amsterdam sinds 1995. In 2007 ging zij aan de slag bij Inside Outside waar zij sinds 2016 partner is, samen met Aura Luz Melis en Petra Blaisse.

Inside Outside is geen architectenbureau in de klassieke zin van het woord. We ontwerpen grote en kleine landschappen, bijzondere interieurinterventies en vernieuwende tentoonstellingen.

In Amsterdam is het belangrijkste project tot nu toe Roeterseiland, de campus van de UvA, opgeleverd in 2018. Het landschapsontwerp verbindt de voormalig omheinde campus met de stad en schept daarnaast een eigen identiteit voor het terrein van de universiteit. In het kader van de vernieuwing, is het aantal hier ingeschreven studenten van 3.000 gestegen naar 16.000. Daarom is het belangrijk om voor al deze studenten plekken in de buitenlucht te maken om samen te studeren, elkaar te ontmoeten en te ontspannen in een verfijnde, groene omgeving.

Het Marktkwartier op het Foodcenter is op dit moment ons grootste project in Amsterdam. We maken hier een landschap waar voedsel (voor mens en dier) en samen buiten eten een centraal thema is. Daarnaast werken we aan het Parco del Ponte in Genova, een groot project om de stadswijk, onder de in 2018 ingestorte Morandibrug, te regenereren. Samen met architectenbureau Stefano Boeri, willen we de geïsoleerde delen van de stad met elkaar verbinden, de wijken groen en gezond maken, de waterbalans verbeteren en zorgen voor sociale cohesie.

Voor Milaan hebben we een prachtig en levendig stadspark ontworpen – Biblioteca degli alberi (‘Bibliotheek van de bomen’). Het park, 10 ha groot en opgeleverd in 2018, verbindt voormalig gescheiden en geïsoleerde stadswijken en hun bewoners met elkaar. Het heeft een strakke vormgeving waarin een grote biodiversiteit schuilt. De uitgestrekte bloemenweides trekken zowel insecten als stadsmensen aan.

Een dergelijk stadspark zouden we graag voor Amsterdam willen realiseren! Een modern park dat bijvoorbeeld Oud- en Nieuw0West of de Bijlmermeer en Amstel III écht bij elkaar brengt, een plek voor alle Amsterdammers waar ze buiten hun eigen bubbel kunnen komen, een plek waar biodiversiteit een nieuwe vertaling kan krijgen.

Toen Aura en ik vijf jaar geleden partner van Inside Outside zijn geworden wilden we twee dingen bereiken: Naast alle tuinen rond, op of ín gebouwen, wilden we ook ‘autonome’ landschappen ontwerpen. En naast alle spannende projecten wereldwijd, wilden we ook meer in eigen land gaan werken; waar we van dichtbij mee kunnen maken hoe onze projecten zich ontwikkelen en wat het doet met mens en dier.

We hebben sindsdien een aantal nieuwe Nederlandse projecten opgestart en uitgevoerd; maar een echt stadspark ontbreekt daarbij nog. Inside Outside is al een aantal jaren bezig met verschillende onderzoeksprojecten en experimenten. Experimenteren en onderzoeken zit in ons DNA. Soms initiëren we die zelf zoals bij de projecten ‘Solar curtain’ en ‘Bioreceptive textiles’.

Tevens verdiepen we ons in de ‘onderwereld’ en bodembiodiversiteit! We doen daarbij onderzoek in het kader van concrete projecten en zijn betrokken bij de prachtige publicatie ‘BiodiverCITY. A Matter of Vital Soil!‘, een samenwerking met de gemeente Amsterdam, Naturalis en andere wetenschappers. Met deze publicatie willen we opdrachtgevers en partners inspireren en helpen om de kennis over de waarde van een gezonde bodem te vergroten en om ervoor te zorgen dat de ondergrond niet alleen als een bouwlocatie wordt gezien.

Aura Luz Melis, geboren in Venezuela, studeerde Architectuur aan de TU Delft en aan de Faculteit Architectuur en Stedenbouw in Sao Paolo. Sinds 2005 werkt (met een tussenperiode van vier jaar) zij bij Inside Outside als hoofdontwerper landschapsprojecten en masterplannen over de hele wereld. Samen met Jana werd zij in 2016 partner.

…op artistieke wijze een dialoog aangaat met zijn context en op poëtische wijze het landschap en het interieur met elkaar verbindt.

Dat is Shenzhen Stock Exchange, gerealiseerd in 2009. Het is een project waarbij ik vanaf de competitiefase betrokken ben geweest in zowel het interieurconcept, de binnentuinen, het openbare plein, de uitgestrekte daktuin op 30m hoogte en het parklandschap van tekentafel tot realisatie in samenwerking met OMA.

Het was een onderdompeling in de Chinese cultuur met al zijn gevoeligheden, betekenis en symboliek. We moesten een juiste “taal” vinden om te communiceren en te presenteren in de vele fysiek aanwezige presentaties. Ik heb me leren aanpassen, supergevoelig te zijn tijdens presentaties en open te staan voor het onbekende. De manier waarop naar ‘landschap’ wordt gekeken en de rol van de ontwerper, bleken niet zozeer gebaseerd op originaliteit, vernuft en esthetiek, maar vooral op betekenis en waarde.

Gaandeweg ontdekten we dat men op zoek ging naar de betekenis van elk detail in het landschapsontwerp, en dat heeft ons werk beïnvloed. Het betekende dat we elke plant en boom een eigen verhaal en betekenis moesten geven om hun aanwezigheid, aantallen, vormentaal en plaatsing te rechtvaardigen. Elk onderdeel (vijf verschillende soorten tuinen, binnen, buiten, openbaar en privé; en op verschillende niveaus in het gebouw) werd spannender en ‘dieper’ – niet zozeer ‘mooier’ en ‘unieker’, wat op zich al een vorm van bevrijding is. Het was een leerzaam proces en en een heel spannend resultaat.

Dichter bij huis, heb ik de afgelopen drie jaar aan een tentoonstelling voor de Humboldt Universiteit van Berlijn gewerkt, waarbij mijn technische kennis om zorgvuldig te bouwen voor sensitieve objecten en om een interessante scenario te creëren voor een uitgebreid reaal aan historische objecten en toekomstige ‘cutting edge’ onderzoeken tot uiting is gebracht.

Met dezelfde ambitie als de Humboldt Universiteit die de grenzen van de wetenschap verlegt, hebben we een nieuwe Humboldt Laboratorium gemaakt in het nieuwe Humboldt Forum dat bedoeld is als werkplaats voor ideeën en voor het initiëren van toegankelijke discussies. De focus van de hedendaagse Wunderkammer ligt niet op een showcase van wetenschappelijke prestaties, maar op het zichtbaar maken van kennisprocessen in de geschiedenis en het heden van de wetenschappelijke praktijk. Geïnspireerd door de ruimtelijke sequentie van een Operahuis, met een grote trap, een galerij, een podium en een backstage, hebben we een opeenvolging van architecturale momenten gemaakt, die drama en verwachting teweegbrengen en het Humboldt Labor als een ‘Backstage van de Wetenschap’ blootleggen. Hoog technisch, zeer gevoelig en intens om in Duitsland te bouwen met twee handen vol aan curatoren en persoonlijke ambities.

In opdracht van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en Atelier Rijksbouwmeester werken we nu in samenwerking met Braaksma & Roos en Antea aan de toekomst van de iconische kerken van Nederland. We focussen in het bijzonder op de Koepelkathedraal Haarlem, de Sint Janskathedraal in ’s Hertogenbosch en de Domkerk in Utrecht die allen nog actief zijn als katholieke gebedshuizen.

Ik zie het als een unieke kans om in de ruimte rondom de kerken een tuin te maken die alles waar de kerk voor staat in zich kan hebben: de verhalenverteller, de sociale inclusieve plek, de rustgevende spirituele ruimte, een groene duurzame voortzetting van de historische gelaagdheid, van de educatieve inhoud, van het ecosysteem. Het vergt lef en veel moed om groots te denken en in de schoenen van de vorige generaties te staan die deze kerken van een visie tot een realiteit hebben gecreëerd. De potentiële impact van deze stille groene buitenruimtes voor hun centrale omgeving kan groot zijn.

We borduren voort op de betekenis en vormentaal die de meditatieve Hortus Conclusus rondom kerken en klooster in zich had. De huidige social media addict kan afstand nemen, het stedelijk klimaat en de hittestress kan plaatselijk bestreden worden (denk aan permeabele grond, wateropvang, zowel ondergronds als bovengronds in de vorm van natuurlijke vijvers die biodiversiteit aantrekken), de gemeenschap kan samenkomen om eetbare tuinen te verzorgen; medicinale planten krijgen ruimte om te groeien en weer te genezen, etc.

Mijn missie is om, met behulp van mijn verbeeldingskracht en vermogen om voor de toekomst te ontwerpen, betekenisvolle projecten te realiseren die geliefd zullen worden, mooi oud zullen verweren en in hun context zullen versmelten, zij het een landschap, paviljoen, interieur of doek. Het nationale en internationale werk geeft mij een speelruimte waarin ik altijd kan blijven leren en groeien.

Maar om in Amsterdam – stad waar ik woon en werk en mijn kinderen opgroeien -, meer projecten te realiseren is voor mij ook een ‘dream come true’. We hebben recentelijk i.s.m. Space&Matter een competitie gewonnen voor een bijzondere plek aan het water: de Omval. Deze voormalige buitenplaats van Amsterdam transformeert in de toekomst tot een ruimte waar ontwerpers en makers werken en ontmoeten, maar waar de stad ook tot rust kan komen beschermd door een groen dak van platanen en verkoeld aan de natuurinlclusieve Weespertrekvaartkade.

Het alzijdig houten gebouw is verankerd met het landschap; het binnen en buiten zijn met elkaar versmolten, het voormalig cafeetje is de backdrop van een open air auditorium op de eerste verdieping omgeven door een tuin. Al onze expertises komen in dit project samen en maken een oase van kleine schaal dat wenselijk is in dit gebied omgeven door grote gebouwen en infrastructuur. We kunnen niet wachten totdat de eerste steen wordt gelegd!