15 jaar AAP – Rijksmuseum
Cruz y Ortiz arquitectos,, 2013
De winnaar van de AAP in 2014 was het gerenoveerde Rijksmuseum. Het museum werd oorspronkelijk ontworpen door P.J.H. Cuypers in de Hollandse renaissancestijl. Na de oplevering werd het al vaak verbouwd en uitgebreid.
Eind 2003 startte een omvangrijke renovatie en herstructurering naar ontwerp van het Spaanse architectenduo Cruz & Ortiz. Het vernieuwde museum biedt van buitenaf een vertrouwd beeld, waaraan de gerenoveerde gevel, de vernieuwde tuin, het Aziatisch paviljoen en het bescheiden ogende entreegebouw toegevoegd zijn. Deze exterieure vernieuwingen geven slechts een kleine indruk van de enorme transformatie die het museum intern heeft ondergaan.
Het herstel van de oorspronkelijke ruimtelijke structuur van het museum had een grote impact op de binnenhoven, die in ruim honderd jaar volgebouwd waren. Ontdaan van later ingebouwde verdiepingen hebben de atria weer de hoogte en lichtinval die zij ooit hadden. De hoven, waarnaar de hoofdingang is verlegd, zijn via een ondergronds plein met elkaar verbonden.
Over de ondergrondse ruimte loopt de beroemde Passage die het museum doorkruist. Spectaculair is het vervangen van baksteen in de zijwanden van de Passage door glas, waardoor museumbezoekers zicht hebben op de overdekte straat en de veelal fietsende voorbijgangers een blik in het museum kunnen werpen. De vernieuwing beperkt zich niet tot de binnenhoven. Zo is er ondergronds een nieuw auditorium aangelegd, zijn de trappenhuizen en zalen teruggebracht naar het oorspronkelijke ontwerp van Cuypers en heeft de Teekenschool zijn functie van educatief centrum terug.
“Sinds de heropening is de iconische waarde van ‘Het Rijks’ evident, evenals de betekenis van het museum voor Nederland, voor Amsterdam en voor de Amsterdammers, die niet alleen het museum, maar ook ‘hun’ fietsroute terugkregen.”
“Iedereen die binnenkomt, verwondert zich. Zo’n grote ruimte in de stad, dat zie je niet vaak. Ticketbalie, garderobe, het grand café en de winkel zijn allemaal in de entreehal. Qua organisatie vind ik dat mooi. Je hebt tijd om te rusten en je te vergapen over het gebouw voordat je een keuze maakt wat je gaat doen."