De Nederlandsche Bank
M.F. Duintjer, Mecanoo, 2024
De Nederlandsche Bank, gelegen aan het Frederiksplein in het Centrum van Amsterdam, is getransformeerd van een gesloten, ontoegankelijk bankgebouw naar een open en transparante structuur die verbinding zoekt met de stad. De renovatie door architectenbureau Mecanoo heeft geresulteerd in een mooie en ook spannende balans tussen oud en nieuw. Het oorspronkelijke ontwerp van wederopbouwarchitect Marius Duintjer uit 1968 is in ere gehouden en aangevuld met innovatieve ingrepen die het gebouw klaarmaken voor de toekomst. De kenmerkende bakstenen gevel met bruine tegels is zorgvuldig gerestaureerd, terwijl nieuwe, grote glaspartijen op de begane grond zorgen voor een visuele en fysieke interactie met de stedelijke omgeving.
Van kas naar kennis
De kluis, ooit het meest ontoegankelijke deel van het gebouw, is opengemaakt en herontwikkeld tot De Nieuwe Schatkamer: een publieke ruimte van 4.800 m². Hier kunnen bezoekers tentoonstellingen bezoeken, interactieve installaties bekijken en lezingen bijwonen. Waar ooit goud achter zware kluisdeuren lag, is nu een kenniscentrum, openbaar voor iedereen. Op de eerste en tweede verdieping bevindt zich het informatie- en ontmoetingscentrum, vormgegeven als een moderne bibliotheek, met lange leestafels, vergaderruimtes, concentratieplekken en zalen voor lezingen en presentaties.
Ruimtelijkheid
Het vernieuwde gebouw behoudt de robuuste geometrie van Duintjers oorspronkelijke ontwerp, maar introduceert tegelijkertijd een nieuwe openheid. De sloop van de Satelliet, de ronde toren van het bankgebouw, heeft de zichtlijnen tussen de Utrechtsestraat en De Pijp hersteld, waardoor de stad en het gebouw weer met elkaar in verbinding staan. Binnen in het vernieuwde gebouw zorgen een transparant atrium en een sculpturale trap voor een dynamische ruimtelijke beleving.
Duurzaamheid
Duurzaamheid staat bij de renovatie van De Nederlandsche Bank voorop. Slimme en innovatieve ingrepen zorgen ervoor dat in het vernieuwde bankgebouw het energieverbruik en de CO2-uitstoot 80% lager zijn dan voor de renovatie. Dit wordt mogelijk gemaakt door een combinatie van hoogwaardige isolatie, de geventileerde dubbele glasgevel met externe zonwering en het warmteterugwinsysteem dat efficiënte ventilatie garandeert. Zonnepanelen op het dak voorzien in een deel van de energiebehoefte, waardoor het gebouw minder afhankelijk is van externe energiebronnen.
Groen neemt ook een centrale plek in het ontwerp van het gebouw. Natuur omringt het gebouw en loopt door tot aan de Singelgracht, waar bezoekers op een steiger kunnen zitten en voorbijvarende boten kunnen bekijken. Aan deze zonnige zijde maakt de parkeerplaats onder het gebouw plaats voor een ruim en licht bedrijfsrestaurant. Groene daken, een moestuin, en een openbare binnentuin dragen bij aan de biodiversiteit, verbeteren de luchtkwaliteit en helpen bij verkoeling in de zomer. Het vernieuwde gebouw draagt hiermee ook bij aan de transformatie van het Frederiksplein tot Frederikspark, een groen stadspark met wandelpaden, beplanting en zitplekken.