De Warmoes, De Vijzel, De Hout en De Keizer
OZ Architects, Workshop Architecten, 2022
Het eiland Oostenburg maakt deel uit van de Oostelijke eilanden, die grenzen aan het centrum van Amsterdam. Door zijn industriële verleden heeft Oostenburg een onderscheidend karakter ten opzichte van de andere Oostelijke eilanden. Oostenburg is bezig een levendige Amsterdamse woon- en werkwijk te worden. Er is door stedenbouwkundig bureau Urhahn een Masterplan Openbare Ruimte gemaakt voor de transformatie van het eiland, waarin gekozen is voor een organische ontwikkeling van het gebied door een veelheid aan partijen. Hierdoor ontstaat een rijke diversiteit aan gebouwen en functies.
Soft City
Hoe ontwikkel je een succesvolle nieuwe stadswijk? OZ Architects en Workshop Architecten passen het concept Soft City toe op de kavels. Soft City wil zeggen steden met hoge dichtheid en een mix aan functies met ruimte voor niet gemotoriseerd verkeer en prettige leefomstandigheden. Steden die beter zijn voor het klimaat, die sociale interactie stimuleren, een gezonde leefstijl promoten en waar hoogwaardig openbaar vervoer en publieke voorzieningen financieel haalbaar zijn. In tegenstelling tot de ‘harde’ stad gaat de ‘zachte’ stad uit van comfort, gemak, vertrouwen, gezamenlijkheid, flexibiliteit, verleiding, openheid en empathie. Het gaat om mensvriendelijke architectuur en om stedenbouw die mensen verbindt.
De Warmoes
Woongebouw De Warmoes kenmerkt zich door een hoge dichtheid in combinatie met een druk geprogrammeerde publieke ruimte. Het gebouw bestaat uit 42 woningen en een restaurant in de plint, te bereiken door een semipublieke open onderdoorgang. Naast een publieke binnentuin is er een ecologische daktuin, als onderdeel van gebiedsgerichte groen-maatregelen voor de bewoners. Het gebruikte materiaal is metaal en glas, een verwijzing naar het industrieverleden van de locatie.
De Vijzel
De Vijzel met haar gietijzerarchitectuur verwijst naar de industriële wijk SoHo in New York. De voorzijde van het gebouw kijkt uit over de VOC-kade. In het gebouw van vijf verdiepingen zijn 16 appartementen, drie maisonettes en één penthouse gerealiseerd.
De Vijzel is een voorbeeld van circulaire bouw. Het beton in de dragende constructie is gemaakt van gevijzelde (gemalen), hergebruikte materialen, bijvoorbeeld uit slooppanden. Ook de bakstenen zijn gemaakt van hergebruikt materiaal. Het isolatiemateriaal is biobased en het gebruikte hout heeft het FSC-keurmerk. De woningen zijn energieneutraal dankzij zonnepanelen op de daken en een WKO-installatie voor warmte in de winter en koelte in de zomer. Ook de restwarmte uit de ververste lucht en het water dat is gebruikt voor bad of douche wordt hergebruikt. De binnentuin is toegankelijk voor alle bewoners.
De Hout
De Hout, aan de VOC-kade, is een klein houten woongebouw tussen twee grotere gebouwen in. Het telt slechts vier woningen. Het geheel bestaat uit twee vierlaagse volumes die op maaiveld met elkaar zijn verbonden, waardoor in doorsnede een U-vorm ontstaat. Aan de VOC-kade staat een vierlaagse stadswoning (177 m2) en aan de tuinzijde een grondgebonden woning, een appartement en een duplex bovenwoning. De houten gevels en vloeren van De Hout verwijzen naar de geschiedenis van Amsterdam: ooit werden alle huizen in de stad gebouwd van hout. Balkenplafonds verwijzen eveneens naar het verleden van grachtenpanden uit de 17e eeuw, maar het eindresultaat is eigentijds en modern. De Hout maakt deel uit van een ensemble van acht gebouwen rond een semi-publieke binnentuin. De EPC is in De Hout 0,2. Het hout heeft het FSC-keurmerk. De woningen zijn energieneutraal dankzij zonnepanelen op het daken en WKO-installatie voor warmte in de winter en koelte in de zomer.
De Keizer
De Keizer is een stoer gebouw van zeven verdiepingen. Het gebouw bevat 44 koopwoningen, waaronder studio’s, maisonnettes en appartementen. Atelierwoningen liggen aan de drukke VOC-kade en duplexwoningen aan de rustige semi-publieke binnentuin. De plattegrond van het gebouw heeft een U-vorm. De woningen worden ontsloten door een atrium dat leidt van de fietsenberging op maaiveld tot de collectieve tuin op het dak. De oppervlakte van de woningen varieert van 34 tot 88m2.
Alle woningen hebben verdiepingshoge ramen voor veel lichtinval, aan de voorzijde is er uitzicht over het water van de Wittenburgervaart en achter vormt de binnentuin een groene oase. De donkere, stenige materialen geven de buitenkant van het blok een stevige, robuuste uitstraling. Aan de binnenkant wordt die verzacht door het toepassen van hout niet alleen bij balkons, maar ook bij de galerijen in het atrium.
Bij de bouw is gebouwd met herbruikbare materialen, zoals bakstenen, verhardingen en circulair beton. Deze zijn vervaardigd door oude materialen – bijvoorbeeld uit slooppanden – te vijzelen (vermalen) en opnieuw te gebruiken. Het hout dat in woontoren De Keizer verwerkt wordt, is duurzaam geproduceerd en FSC gecertificeerd.