K-flats

Bastiaan Jongerius Architecten, 2008

Amsterdam Zuidoost op de schop
Sinds 1992 vindt in Amsterdam Zuidoost een grootschalige vernieuwing plaats. De oorspronkelijke opzet van de Bijlmer wordt verlaten en het gebied wordt ontwikkeld om de bereikbaarheid, differentiatie en veiligheid te vergroten. Een deel van de flats wordt gesloopt en maakt plaats voor laag- en middelhoogbouw, de bunkerachtige parkeergarages verdwijnen uit het zicht en de scheidingen tussen snel en langzaam verkeer worden deels opgeheven. De K-buurt blijft hierbij niet achter en wordt aangewezen als “ontwikkelbuurt” waarbij de gemeente Amsterdam samen met de bewoners de leefomgeving verbetert.

De transformatie van de K-torens
De Bijlmermeer is onderverdeeld in buurten die met een letter worden aangeduid. De meeste straten en flats gelegen in de Bijlmermeer beginnen dan ook met die buurtletter. De K-buurt bevindt zich rondom de Karspeldreef in Bijlmer-Oost en is toegankelijk per metrostation Kraaiennest. Beeldbepalend voor deze buurt zijn de K-torens: Kralenbeek, Kempering, Klieverink en Kouwenoord. Deze torens zijn twintig verdiepingen hoog en bevatten in totaal 595 woningen. Deze woontorens zijn gespaard gebleven bij de grootschalige vernieuwing van Amsterdam Zuidoost. De gelijknamige honingraatflats die achter deze woontorens lagen zijn samen met de parkeergarages wel gesloopt. Om de vier K-torens te behouden moesten ze wel gerenoveerd worden. Bastiaan Jongerius Architecten krijgt daarom in 2004 de opdracht van woonstichting De Key om deze flats een aangenamer en meer toegankelijke uitstraling te geven. Het architectenbureau heeft dit onder andere gedaan door de gevel van de torens opnieuw vorm te geven. Zo zijn aan de balkons op speelse wijze schuine verticale lamellen toegevoegd. Deze aanpassing doorbreekt het eentonige karakter van de horizontale stapeling van verdiepingen en maakt de afzonderlijke woningen van buitenaf zichtbaar. De entrees van de woontorens zijn bij de transformatie dubbel zo hoog gemaakt. Door deze verhoging en het gebruik van glas hebben de woontorens vanuit de openbare ruimte een meer toegankelijke uitstraling gekregen. Verder zijn de plinten van basalt voorzien en zijn er dakranden aan de flats toegevoegd.

Transformatiehuisjes
De directe omgeving van de K-flats is ook meegegaan in de transformatie. Zo is in 2005 de oorspronkelijk verhoogde Karspeldreef verlaagd tot maaiveldniveau om de scheiding tussen snel en langzaam verkeer te vervagen en de aanliggende bebouwing toegankelijker te maken. Ook is de openbare ruimte rondom de K-flats opnieuw vormgegeven. Het meest uit het oog springend zijn hierbij de transformatorhuisjes. De voorheen saaie huisjes werden door de Duitse kunstenaar Helmut Dick in 2008 bekleed met enorme prints van verschillende roofkatten. Deze prints zijn een verwijzing naar de kracht en de energie van de buurtbewoners.

Website by HOAX Amsterdam