arcam

Wit kantoorgebouw aan het IJ

Westerdoksdijk nummer 40, het enige even nummer hier, is het enige gebouw aan het water. Een charmant, modern kantoorgebouw. Wit, met veel glas. Het werd gebouwd in 1960, naar een ontwerp van een architect die bij het grote publiek nooit zo bekend is geworden maar in vakkringen een degelijke faam geniet: F.J.E. Dekeukeleire (1925-1985).

Ontwikkeling Zuidelijke IJ-oever
Jarenlang was het gebouw het onderkomen van Reederij Gebr. Goedkoop en maakte het deel uit van een bedrijvig havengebied. Een gebied dat werd getekend door de emplacementen van Westerdokseiland en Stenen Hoofd, de silo’s van de Silodam, en hallen en loodsen richting Centraal Station. De ontwikkeling van de Zuidelijke IJ-oever bracht met zich mee dat aan de stadszijde dichte woonbebouwing verrees en dat het Goedkoopkantoor als enige gebouw aan de waterkant overeind bleef. Toen het gebouw leeg kwam te staan, namen creatieve geesten (architecten, advocaten) het over. De begane grond heeft sindsdien een horeca-bestemming.

Boulevard
Inmiddels is de openbare ruimte langs de Westerdoksdijk opnieuw ingericht met de allure van een boulevard. In 2008 heeft het Bureau Monumenten & Archeologie van de gemeente Amsterdam (BMA) een Amsterdamse Top 100 van het naoorlogse erfgoed gepresenteerd, waarop ook dit gebouw een plek heeft gekregen.

Een miniatuurgebouw
Het leukste van het gebouw is dat het opgezet is naar een schema dat normaal alleen wordt toegepast in veel grotere gebouwen. Een brede begane grond, met daarboven een iets uitkragend volume, en daarboven weer een slanke toren: het is de opzet die gebouwen als de Nederlandse Bank aan het Frederiksplein en het Provinciehuis in ’s Hertogenbosch hun monumentaliteit verlenen. De woningen aan de overkant, met ook nog eens een dubbele verdiepingshoogte op de punt, bevestigen wat al heel lang duidelijk was: het Goedkoopgebouw is in wezen de maquette van een twee keer zo groot gebouw, een miniatuurgebouw. Daarin ligt zijn charme.