P.L Takbuurt

Michel de Klerk en Piet Kramer, 1918

Begin 20e eeuw bruist het in Amsterdam. Jonge ontwerpers, kunstenaars, architecten, maar ook politici en (vakbonds)bestuurders morrelen aan de gevestigde orde om een betere maatschappij vorm te geven. Dit leidt tot een explosie van dadendrang, creativiteit, nieuwe vormen en materialen. Met de definitieve oplevering van het Scheepvaarthuis in 1916 wordt het zo duidelijk zichtbaar dat de uitingen hiervan ineens van een naam worden voorzien: De Amsterdamse School.

De Dageraad
Daarna volgen in deze stijl vooral opdrachten van woningbouwverenigingen die bouwden aan een betere toekomst en huisvesting van de arbeiders. De sociale woningbouw van de Amsterdamse School behoort tot de hoogtepunten van de Nederlandse architectuur en is nu nog overal in de stad te bewonderen. Zo ook in de Pieter Lodewijk Takbuurt boven het Amstelkanaal in Zuid. In opdracht van De Dageraad werden in 1918 twee architecten aangetrokken om 294 volkswoningen te ontwerpen die het visitekaartje moesten worden van de sociaaldemocratische volkshuisvesting.

Michel de Klerk
Michel De Klerk, beroemd geworden door de ‘arbeiderspaleizen’ aan het Spaarndammerplantsoen, en Piet Kramer zijn verantwoordelijk voor het ontwerp van het inmiddels wereldvermaarde complex. Het blok is een toonbeeld van virtuoos metselwerk waarin ingenieuze ramen en portieken, sculpturen door onder andere John Rädecker, en de belettering organisch zijn opgenomen.

Luxueuze villa’s?
Hoewel de gevels ingezet werden als expressiemiddel en het woonblok als straatbepalend element, zijn de woningen in bijvoorbeeld de P.L. Takstraat vrij conventioneel. Ze bestaan uit een woonkamer en een slaapkamer voor, met de keuken en een tweede slaapkamer achter. De huizenblokken aan het Henriëtte Ronnerplein en het Thérèse Schwartzeplein lijken op het eerste gezicht luxueuze villa’s. Maar achter de buitendeur bevinden zich maar liefst zes appartementen, met gemeenschappelijke tuin, want privétuintjes pasten niet bij het sociaaldemocratische plaatje.

Amsterdamse School 100 jaar
Precies 100 jaar na de introductie van de stijlnaam vinden er in Amsterdam een groot aantal activiteiten plaats die 2016 maken tot Het jaar van de Amsterdamse School. In Architectuurcentrum Amsterdam tonen we een tiental recente en opmerkingen projecten in de stad waarin sporen van de Amsterdamse School zichtbaar zijn. We zien een duidelijke herwaardering van de ontwerpen van Amsterdamse Schoolarchitecten. Kenmerken van de stijl komen terug in bijvoorbeeld de nieuwbouw van de Houthavens in Amsterdam West.

Website by HOAX Amsterdam