arcam

Toiletwater bevat informatie voor bijvoorbeeld het verkrijgen van algemene gegevens over de volksgezondheid. Welke gegevens zouden in de toekomst nog kunnen worden gehaald uit onze urine? En tot op welk niveau? Het Pee Privacy Project van Woven Studio vraagt aandacht voor het feit dat zelfs je poep of plas data bevatten, en dat je die dagelijks gedachteloos wegspoelt.

Woven Studio is de door kunstenaars geleide studio die wetenschap en kunst combineert om de mensheid vooruit te helpen, onder leiding van kunstenaar Thijs Biersteker en Studio Director Sophie de Krom.

Pee Privacy is nu te zien en te ervaren in het toilet bij Arcam als onderdeel van de tentoonstelling Private_Eye_Butler_Spy. Deze tentoonstelling onderzoekt de impact van het toenemend gebruik van technologie in het om het huis en is te bezoeken t/m 26 juni 2022.

Pee Privacy Project, 2022, duurzaam geproduceerd door Woven Studio: Thijs Biersteker, Sophie de Krom, Marlies Olbertijn, Tom Bekkers, Bart Kallenbach, Nathan Pottier, Madelief Broekman.

Juridisch advies: Morea van Bossé

In opdracht van: Arcam

Het Pee Privacy Project van Woven Studio vraagt aandacht voor het feit dat ook toiletspoelwater data bevat. Individuen geven geen expliciete toestemming voor het gebruik daarvan. Dat hoeft ook niet, omdat de gegevens niet terug te herleiden zijn naar individuele personen. Op dit moment belandt het toiletspoelwater van alle huishoudens en bedrijven in Amsterdam binnen enkele uren bij een van de twee rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) van Amsterdam, de rwzi in Amsterdam-West en de rwzi in Westpoort. Daar wordt het water ontdaan van grote stukken afval (bijvoorbeeld plastic en hout) en verontreinigingen. Binnen 24 uur stroomt dan al dat afvalwater geheel gezuiverd de Amerikahaven in. In heel Nederland zijn er ruim 300 rwzi’s.

Behalve afval en verontreiniging wordt echter ook informatie gehaald uit het toiletspoelwater. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzoekt monsters uit die rwzi’s op onder andere de aanwezigheid van Covid-virusdeeltjes. Zo probeert het RIVM op basis van de metingen in de rwzi’s van Amsterdam een grove schatting te maken van bijvoorbeeld het aantal Amsterdammers dat is besmet met het virus, maar ook van het deel dat al is geboosterd. Bevolkingscijfers van het CBS worden gebruikt om het aantal inwoners per rwzi te bepalen, zodat het aantal virusdeeltjes per 100.000 inwoners uitgedrukt kan worden. Zo kunnen verschillende gemeenten met elkaar worden vergeleken. Sommige gemeenten hebben geen eigen zuivering. Met de bevolkingscijfers wordt dan het aantal virusdeeltjes verdeeld over de verschillende aangesloten gemeenten.

Elk huishouden is aangesloten op het riool, en dus kunnen gegevens uit toiletten – in theorie – veel nauwkeuriger worden uitgelezen dan nu het geval is. Met het Pee Privacy Project roept Woven Studio op tot een groter bewustzijn en het voorkomen van een situatie, waar we niets meer aan kunnen veranderen. (Hoe) is nu geborgd in regel- en wetgeving dat privégegevens (ook in de toekomst) zijn beschermd? Is ergens vastgelegd wie en op welke manier dergelijke data zouden mogen verzamelen? Krijgen burgers daar tijdig inzicht en inspraak in?

Over rioolwateronderzoek voor COVID-19 vind je veel op de RIVM-site:
Rioolwateronderzoek | RIVM
Rioolcijfers inzetten voor bestrijding COVID-19 | LCI richtlijnen (rivm.nl)

En op het Coronadashboard van de Rijksoverheid:
Virusdeeltjes in rioolwater | Coronadashboard | Rijksoverheid.nl

De open data vind je hier:
Bekijk de open data van het RIVM over rioolwater

Bekijk de beschrijving van de dataset van het RIVM over rioolwater

Over andere mogelijke toepassingen van rioolwateronderzoek:
Rioolwater als graadmeter voor gezondheid | RIVM Magazines