Safe Spaces

Recht op ruimte in de stad

05.06—
19.09.21

Arcam

Met spandoeken, vlaggen of gebouwen maken uiteenlopende groepen zichzelf zichtbaar in de stad. Ruimteclaims kunnen een tijdelijke vorm hebben (demonstraties), semi-permanent zijn (kleuren, logo’s) of een permanente manifestatie zijn (architectuur, stedelijke ruimte). Zichtbaarheid is niet altijd zonder risico, maar kan ook bescherming bieden.

In deze tentoonstelling onderzoeken we de samenhang tussen zichtbaarheid en veiligheid en hoe ontwerp daaraan kan bijdragen.

Tentoonstelling Safe Spaces

Door de eeuwen heen hebben bedreigde of miskende groepen hun stempel gedrukt op de stad Amsterdam. Wat ooit een verborgen zolder of kelder was (Ons’ Lieve Heer op Solder, Moskee Al Kabir), is getransformeerd tot zichtbare en permanente architectuur (Posthoornkerk, Westermoskee). Gebouwen zijn soms letterlijk een bewijs van maatschappelijk erkenning (zoals voor alleenstaande werkende vrouwen in de Oranjehof, 1942). Monumenten bieden soms heel concreet een plek (zoals het Homomonument voor de LGBTQIA+-gemeenschap, 1984).

De strijd voor zichtbaarheid, acceptatie en bescherming van alle Amsterdammers is nog niet gestreden. Met deze tentoonstelling nodigen we de bezoeker uit om te overdenken welke impact ontwerp kan hebben op de zichtbaarheid van sociale groepen. Safe Spaces beoogt niet compleet te zijn, maar probeert een nieuwe manier van kijken tot stand te brengen naar de samenhang tussen zichtbaarheid en veiligheid in de stedelijke ruimte.

Zo stellen we ook de vraag hoe ontwerpers, architecten, beleidsmakers en de inwoners van de stad kunnen bijdragen aan een open en inclusief Amsterdam, waar veiligheid een recht is voor iedereen.

Wat is er te zien?

Galerie
Recht op ruimte in de stad

In de galerie vertellen we aan de hand van inspirerende historische Amsterdamse projecten en gebeurtenissen binnen de thema’s ‘gelovigen’, ‘etniciteit’, ‘vrouwen’ en de ‘LGBTQIA+-gemeenschap’ een korte geschiedenis van de gebouwen, demonstraties en grafische uitingen die bijdragen aan de zichtbaarheid van ruimteclaims.

Dit alles is te zien binnen de installatie Caleidoscope, ontworpen door Ali Talat As’Ad (architect en curator bij het Curatorial Research Collective van de TU Eindhoven). Deze installatie is geënt op het in regenboogkleuren ontworpen Hubertushuis van Aldo van Eyck uit 1978, tevens het geboortejaar van de regenboogvlag.

Verdieping
Free your mind (and the rest will follow)

Op de eerste verdieping pleiten ontwerpers op verschillende manieren voor het koesteren van initiatieven in de stad die de vrijheid van geest bevorderen Je vindt er posters en maquettes van Studioninedots van hun onderzoek naar WanderVoids; publieke ruimten zonder vooropgestelde functie en niet specifiek ingericht voor een beperkte doelgroep, maar juist vrije ruimten voor eigen initiatief en verrassing, voor spel en spanning.

Kunstenaar, onderzoeker en curator Bogomir Doringer toont in de ‘cockpit’ van Arcam zijn video-installatie ‘I Dance Alone. Crowds and Gestures’, omdat de ruimte voor expressie een onmisbare humuslaag voor een open creatieve stad vormt.

Een nieuw vocabulaire dat voorbij genderperspectieven handvatten biedt om de stad opnieuw te analyseren en vervolgens te verbeteren is een van de lessen uit de Feminist Spatial Practice Book Club en wordt geprojecteerd op het gewelfde plafond van Arcam. Met een Podcast Panorama met uitzicht op het Oosterdok kan je meer horen over de bijdrage van feminisme aan het ontwerpen van een inclusieve stad.

 

Safe Spaces Expolab
Veilig voelen of veilig zijn

In het Safe Spaces Expolab op de kade van Arcam koppelen we actuele data aan de mate van veilig voelen en veilig zijn. Veiligheid in de stad wordt gemeten aan de hand van harde en zachte gegevens. Veiligheid gaat over criminaliteit en geweld, maar ook over overlast, verwaarlozing, inrichting openbare ruimte.

5D ExpoLab partner Cognizant ontwikkelde een interactieve kaart die laat zien hoe de veiligheid in Amsterdam is veranderd in 2019 ten opzichte van 2014.

 

Je ontdekt ook hoe de gemeente Amsterdam ontwerpt aan sociale veiligheid, en met de Hogeschool van Amsterdam duiken we in de responsieve publieke ruimte van de ArenA Boulevard en de gevoelskaart van het Reigersbos in Zuidoost.

Tot slot presenteert het relatief nieuwe onderzoeks- en ontwerpterrein Media Architectuur zich en legt uit hoe het met een integrale benadering van fysieke en digitale elementen de ervaring van de omgeving kan verbeteren.

Deze tentoonstelling is samengesteld in samenwerking met architect en curator Ali T. As’ad (Curatorial Research Collective), Cognizant Digital Business, Dutch Design Foundation, Hogeschool van Amsterdam en Studioninedots.

Partners Tentoonstelling Safe Spaces

Website by HOAX Amsterdam