De woningmarkt zit op slot. Kinderen komen weer thuis wonen, ouderen kunnen nergens heen, grond voor zelforganisatie is schaars en financiering ingewikkeld. Betaalbaarheid, leefbaarheid en bouwen aan stabiele woonomgevingen staan onder druk. Zelden boog zo’n brede groep professionals zich vanuit zoveel invalshoeken over hetzelfde probleem.
De NVM zit in zijn maag met profiterende makelaars en ook Vereniging Eigen Huis constateert dat kopers tegen elkaar worden uitgespeeld. Yasmin Ait Abderrahman neemt het op voor studenten. Niet alleen bij de FNV, maar ook in De Telegraaf. Michel Scholte, zelfbenoemd Minister van de Nieuwe Economie roept de CEB op om te sturen op financiële gelijkheid en koopkracht voor iederéén. Huurders zijn het al langer op alle fronten zat. Verdedig Noord stelde een participatieprotocol op. “Woningnood is huisbazenbrood “(1970), brengt Gert Jan Bakker (Woonbond) op Twitter in herinnering.
Bij wijze van voorbeschouwing op het Woonprotest in het Westerpark op 12 september 2021 verzamelden we hieronder de meningen van uiteenlopende stemmen in de bouwkolom.
1. De organisatoren
Mieke Megawati Vlasblom en Sander van der Kraan, Woonprotest: “Schaf de verhuurderheffing af. Stop hebzuchtige beleggers. Reguleer de huren in de vrije sector. Onteigen het bezit van verhuurders met duizenden woningen. Stop met de ‘racistische en klassicistische’ ingrepen in de volkswijken, waar corporaties mensen hun huis uit jagen voor nieuwbouw, maar volgens hen geen betaalbaar alternatief aanbieden. Dat raakt mensen uit minderheidsgroepen en de armere buurtbewoners onevenredig hard.”
2. De Rijksadviseur
Wouter Veldhuis ziet vooral een gebrek aan daadkracht. “De plannen liggen klaar om uitgevoerd te worden. Aan ons nu de keuze die wat mij betreft niet zo moeilijk is: gaan we elkaar vliegen afvangen of zetten we gezamenlijk de schouders eronder om de binnenstedelijke plannen die klaarliggen uit te voeren?”
3. De woningcorporatie
Harro Zantingh, directeur van Dudok Wonen, weet dit zeker: “Afschaffen verhuurdersheffing, volledig mee eens. Prijsstijgingen in de vrije sector aan banden leggen, ook. Coöperatief wonen stimuleren, doen.”
4. De Architect
Olaf Gipser breekt een lans voor collectieve samenwerking en individuele participatie. René Boer zet hem wat scherper aan op Twitter: “De grootste uitdaging voor het @WOONPROTEST is dat het makkelijk te kapen blijkt met “bouwen, bouwen, bouwen” en “stop scheefwonen” retoriek. De eisen moeten duidelijke en concreter: vergroot sociale huur, reguleer middenhuur, schaf hypotheekrente af, verbied speculatie.”
5. De grote gemeenten
gaan speculanten weren. “Het liefst voeren we het voor de hele gemeente in, maar we zijn nog aan het onderzoeken of dit haalbaar is. Wat betreft de prijsgrens is het de intentie om zoveel mogelijk woningen onder de opkoopbescherming te laten vallen”, aldus de gemeente Amsterdam.
6. De Ruimtemaker
Frank Soeterbroek bepleit het aanscherpen van de eisen: Grond- en vastgoedbedrijven weer publiek maken, Van markt gestuurde naar maatschappelijke gebiedsontwikkeling, Onder democratische controle brengen van het geld dat door regio’s stroomt, De omgevingswet als nieuw sociaal contract.
7. De adviseur
Erik-Jan Hoptaken: “Misschien is dit een moment om te overwegen je professionele distantie en nuance (even) te laten varen en naast (jouw) woningzoekenden te gaan staan. Dan roep je maar heel hard ‘Boe’ als iemand door een microfoon zegt dat huren vijf jaar bevroren moeten worden. Je joelt juist flink als ze roepen #stopdeverhuurderheffing. Maar je staat er wel… en toont je verbondenheid met al die mensen die geen toegang hebben tot de woningmarkt. Dat kan zo immers toch niet langer.”
8. De wetenschap
Cody Hochstenbach staat vanzelfsprekend in het Westerpark. Maar ook Dirk Schoenmaker, hoogleraar banking and finance aan de Erasmus Universiteit is er klaar mee. “Wat nodig is, is: De hypotheek/leenruimte inperken, de belastingvrije ouder-kind schenking afschaffen, een hogere overdrachtsbelasting, een zelfwoonplicht voor investeerders en een maximale huurprijs.”
9. De opiniemakers
Piet Vollaard en zijn vrouw houden niet van demonstraties, maar hebben wel een mening, dus wie die op een doek wil zetten, is van harte welkom: “Belasten, belasten, belasten” (met de groeten van Piet) en “Herverdelen, herverdelen, herverdelen” (met de groeten van zijn vrouw). Of schaf gewoon de bouwlobby af, aldus Joks Jansen, Sjors de Vries en Cees-Jan Pen.
10. Arcam
Ben je het eens met minimaal één van bovenstaande visies? Laat je dan niet weerhouden door de spreekwoordelijke boter op je hoofd, jij-bakken, slakken en zout, tijdgebrek of schuldgevoel: sluit je aan bij het Woonprotest. Deze woningcrisis kan niemand meer in zijn eentje oplossen.