Dear white architects

#9

08.06.20 Indira van 't Klooster 5 minuten lezen

Als de afgelopen maanden iets duidelijk hebben gemaakt, is het wel hoe snel onze vaste waarden en ideeën achterhaald kunnen raken. Dat geldt ook voor architectonische begrippen. Arcam is begonnen met een inventarisatie daarvan en beschouwing daarop. 

De dag dat Derek Chauvin zijn knie in de nek van George Floyd zette, was een dag waarop het Corona-nieuws even naar de achtergrond verdween – en toch weer niet. De golf van demonstraties die deze gebeurtenis wereldwijd veroorzaakte, verliep zelden volgens de anderhalvemeter richtlijnen. In Amsterdam kwam burgemeester Femke Halsema zwaar onder vuur te liggen. In andere Nederlandse steden vonden ook demonstranten, na eerder begrafenisondernemerskerken en moskeeën, een Coronabestendige variant om hun overtuiging kenbaar te maken. Black Lives Matter, ook op anderhalve meter, en binnen de context van de Nederlandse ontwerpsector moet de vraag gesteld worden: hoe woke zijn architecten eigenlijk? En waarom is dat van belang voor de ontwerpopgave in de woningbouw, retail en openbare ruimte? Architectonisch herijken #9 – Dear white architects

Het is, in alle eerlijkheid, een precair onderwerp. Ook toen Arcam’s Architect in Residence Lyongo Juliana ons het plan voor zijn residency presenteerde, duurde het even voor wij zelf begrepen hoe diep de kloof eigenlijk is. Hoe de vanzelfsprekendheid van white privilege zorgt voor blinde vlekken, hoe moeilijk het is om inclusiviteit op een constructieve manier aan te kaarten, en hoe belangrijk het is dat dit ongemakkelijke gesprek gevoerd wordt.

Een van de manieren om dat NIET te doen, aldus Juliana, is deze titel te kiezen boven deze columnIk wilde aanvankelijk zijn hele residency zo noemen, juist om die kloof zichtbaar te maken, om te confronteren. Dit analoog aan de Netflix-serie Dear White Peopledie precies dat aan de orde stelt: “Studenten van kleur krijgen te maken met dagelijkse vernederingen en achterbaks gekonkel op een Ivy League-universiteit die lang niet zo liberaal is als deze zelf denkt.”

Voor Juliana is het een gesprek met fluwelen handschoenen (al gelooft hij dat een hardere lijn soms ook nodig is)Hij probeert medelanders te verleiden tot een vorm van begripOvertuigen is misschien zelfs nog een brug te ver. Want zeker, er zijn ontwerpers met een bi-culturele achtergrondEn ja, de diversiteit op de kantoorvloer neemt – ook bij ontwerpbureaus – snel toe. Maar hebben zij ook medezeggenschap? Wordt er geluisterd naar hun ideeën, worden hun tradities geanalyseerd als bron van inspiratie voor hedendaagse ontwerpopgaven?

Wat betekent Corona bijvoorbeeld voor de diversiteit en inclusiviteit in de stad? In zijn optreden in Pakhuis de Zwijger stelt Lyongo het heel simpel: “We zijn niet heel verschillend van elkaar, maar we moeten ons wel realiseren dat we ieder in onze eigen bubbel leven. Het niet reageren op die kleine verschillen kan desastreus zijn. Architecten moeten beter observeren, zich een beeld vormen van wat mensen met een andere culturele achtergrond willen. Ze hoeven het niet eens te begrijpen. Luister gewoon.” Er is een verschil tussen aanwezig zijn en gehoord worden. Er is een verschil tussen getolereerd worden en je betrokken voelen. Voor wie denkt dat die oproep niet aan de orde is, is dit filmpje veelzeggendHet is een registratie van één week Acht Uur Journaal, waarin diverse deskundigen hun mening geven over de impact en de oplossingen voor Corona. Wat ziet u?

We zijn niet heel verschillend van elkaar, maar we moeten ons wel realiseren dat we ieder in onze eigen bubbel leven.
Lyongo Juliana
Compilatie van het NOS Journaal van Acht uur in de week van 12 t/m 18 april 2020
Website by HOAX Amsterdam