15 Jaar AAP – Nationaal Holocaust Namenmonument
Studio Libeskind i.s.m. Rijnboutt, 2021
Aan de drukke Weesperstraat is een bakstenen monumentte vinden dat is gewijd aanmeer dan 102.000 Nederlandse holocaustslachtoffers.
Het Nationaal Holocaust Namenmonument is ontworpen door de Pools-Joodse architect Daniel Libeskind in samenwerking met Rijnboutt en in opdracht van het Nederlands Auschwitz Comité. Het labyrint laat je dwalen door uit baksteen opgetrokken gangen. De inscriptie van deze bakstenen bestaat uit de namen, geboortedata en de leeftijd bij overlijden van de Joodse, Sinti en Roma slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Dit is het eerste monument in Nederland waar elk individueel slachtoffer van de Holocaust met naam wordt genoemd. Van bovenaf vormt het monument een Hebreeuwse tekst, die in het Nederlands ‘In herinnering aan’ betekent. De twee meter hoge bakstenen muren dragen deze letters van in totaal 150 ton aan spiegelend roestvrij staal. De strakke geometrische vormen zorgen ervoor dat de omgeving in het monument wordt gereflecteerd.
De buurt waarin het complex gelegen is, heeft een sterke verbinding met de Joodse geschiedenis in Amsterdam. De oostelijke binnenstad werd vroeger gekenmerkt door het grote aantal joden dat hier woonde, werkte en naar de synagoge ging. Rijnboutt heeft de rol van coördinerend en uitvoerend architect op zich genomen, en het ontwerp van het landschap. Het namenmonument sluit aan op de Hoftuin van de Hermitage die verderop gelegen is. Het monument straalt een rust uit die wordt bewaakt door bomen en hagen. Omdat het lager gesitueerd is dan de Weesperstraat, is er duidelijke afscheiding tussen drukte en rust te vinden
“Ondanks de fysiek bescheiden omvang reikt de impact van dit project tot ver buiten de stadsgrenzen en is dit project er niet alleen voor Amsterdam en Amsterdammers, maar biedt het ruimte voor ontmoeting, bezinning en educatie. Er is sprake van Architectuur met een grote ‘A’.”
“In het weekend zijn hier de meeste mensen. Doordeweeks komen ook kinderen met hun school. Ik vind het heel fijn om hier beheerder te zijn. Ik houd me bezig met het schoonhouden van het monument en de hoftuin. De bloemen die mensen neerleggen en die verwelken, ruim ik weer op. Zo zorg ik ervoor dat alles er netjes uitziet.”