HAUT Amsterdam
Team V Architectuur, 2021
Een van de meest besproken innovaties op het gebied van duurzaam bouwen is het bouwen in hout. Ook de Metropoolregio Amsterdam ziet houtbouw als een oplossing voor het reduceren van CO2-uitstoot en heeft met overheden, kennisinstellingen en marktpartijen in een convenant afgesproken dat het streven is om in 2025 minimaal 20% van de woningproductie uit houtbouw te laten bestaan. Een van de eerste grootschalige toepassingen van hout in hoogbouw is het project HAUT.
Hybride houtbouw
De luxe woontoren, met uitzicht op de Amstel, staat vlakbij metrostation Spaklerweg en is ontworpen door Team V Architectuur in opdracht van Lingotto. Arup was verantwoordelijk voor het constructief en technisch ontwerp, bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid. Anno 2022 is het gebouw, met zijn 21 verdiepingen, 55 appartementen en een hoogte van 73 meter, de hoogste houten woontoren van Nederland. De oppervlakte van de appartementen varieert van 75 tot ruim 300 vierkante meter. Ook krijgt HAUT een plek op de lijst van de hoogste houten gebouwen ter wereld.
In totaal is er ongeveer 2.800 m3 hout gebruikt voor de woontoren. Helemaal van hout is het gebouw echter niet. HAUT is namelijk een hybride toren. De hoofddraagconstructie is van hout, maar de kern is van beton. Team V Architectuur legt uit dat deze vorm het meest wenselijk is, omdat beton genoeg stijfheid biedt tegen de bodemgesteldheid van de Amsteloever, de windbelasting en de trillingen van de voorbijrijdende treinen. Zo zijn bijvoorbeeld de fundering, kelder en liftkern van beton. Het ontwerpteam heeft extra tijd en aandacht in technische innovatie en veiligheid gestoken. Om geluidsoverlast te voorkomen heeft Arup, in samenwerking met Team V architectuur, aannemer J.P. van Eesteren,houtspecialist Brüninghoff en Lingotto een op maat gemaakte prefab houten-beton hybride vloerplaat ontwikkeld. Deze platen bestaan uit een combinatie van 16 cm kruislaaghout en 8 cm beton, waarbij de aansluiting op de muren en gevel geheel van beton zijn om trillingen en geluid te dempen.
Geen traditionele toren
Door het gebruik van hout is de indeling van de toren ook eenvoudig aanpasbaar. Dit maakt een op maat gemaakte ‘haute architecture’ mogelijk. De eerste kopers hadden enige keuzevrijheid in onder andere de indeling van de plattegrond, het aantal verdiepingen en de plaatsing van loggia’s en balkons. De architectuur van HAUT valt op doordat de vier zijden van het gebouw in- en verspringen ten opzichte van elkaar. Tevens wordt de toren gekenmerkt door het onregelmatige patroon van balkons en het feit dat de zonnepanelen onopvallend zijn verwerkt in de donkere vlakken tussen de appartementen. De gevel karakteriseert zich bovendien door grote verdiepingshoge ramen. Dit is te danken aan het feit dat alleen de binnenmuren van HAUT dragend zijn. Tot slot liggen de trappen aan de gevel, waardoor de trappen en gangen uitzicht en daglicht hebben.
Hout als positieve invloed
Het hout dat in de vloeren en wanden zijn gebruikt, heet kruislaaghout en staat internationaal ook wel bekend onder de naam cross-laminated timber (CLT). Dit houtbouwproduct is constructief bijzonder sterk, doordat het is opgebouwd uit drie of meer lagen kruislings verlijmde vuren lamellen. Hiermee is het bij uitstek geschikt voor houtbouw. Vanwege de natuurlijke vochtregulerende en isolerende werking heeft hout een positieve invloed op het binnenklimaat en het energiegebruik. Bovendien komt kruislaaghout uit duurzaam beheerde bossen, slaat het CO2 op en kan het goed hergebruikt worden. Naast het gebruik van hout, dragen de zonnepanelen in de gevels en op het dak en een daktuin met regenwateropvang bij aan de duurzaamheid van het gebouw.