Als organisator van de Amsterdamse Architectuurprijs (AAP) houden we de toekomstige bouwproductie nauwlettend in de gaten. We laten de selectie van de tien nominaties volledig over aan een onafhankelijke jury, maar we kijken zelf ook graag vooruit naar de projecten die het beeld van de stad gaan kleuren.
Met deze tien projecten maken we je alvast een beetje wegwijs in de diversiteit aan gebouwen die Amsterdam verrijken in 2022!
1 - Jakoba Mulderhuis (voorheen Conradhuis genaamd)
Wat: huisvesting van de faculteit techniek van de Hogeschool van Amsterdam
Wie: Ontwerpteam Team RSG (Powerhouse Company, de Architekten Cie. en Marc Koehler Architects), opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam
Waar: op de kop van de Wibautstraat, verbonden met het Theo Thijssenhuis
Waarom: Het Jakoba Mulderhuis verdient een plek in deze top 10 als laatste stap in de vervolmaking van de Amstelcampus van de HvA, en vanwege de hoogwaardige architectuur, maar ook omdat de naam sinds oktober 2021 gewijzigd is van Conradhuis naar Jakoba Mulderhuis na ontstane ophef. Van de elf schoolgebouwen van de HvA was er namelijk slechts één vernoemd naar een vrouw: het Muller-Lulofshuis. Architectuurliefhebbers kennen Jakoba Mulder als hoofd van de afdeling Stadsontwikkeling van Amsterdam in de jaren ’30, ’40 en ’50 en een van de meest invloedrijke Amsterdamse stedenbouwers. Ze ontwierp het Amsterdamse Bos en werkte de ontwerpen van het Algemeen Uitbreidingsplan (AUP) uit.
2 - Vertical
Wat: 144 zeer diverse koopwoningen: appartementen, maisonnettes, tuinlofts en loodswoningen van zes meter hoog
Waar: Sloterdijk, de stadswijk in wording, omgevormd tot gemengd werk- en woongebied.
Wie: De bureaus die samen hebben getekend voor Vertical zijn NL Architects, Space Encounters, Donna van Milligen, Chris Collaris en DS landschapsarchitecten, in opdracht van Heijmans.
Waarom: De realisatie van woontoren Vertical op de zogenaamde N-Kavel, waarin laag- en hoogbouw wordt gecombineerd met veel groen, maakt onderdeel uit van de transformatieopgave van stationsgebied Amsterdam. Bouwbedrijf Heijmans heeft een team van vijf jonge Nederlandse architectenbureaus aangesteld die een ‘verticale stad’ met veel groen hebben ontworpen. De combinatie van laag- en hoogbouw is ook bijzonder: de laagbouw bestaat uit circa 10 diepe hoge loodswoningen en 40 zogenoemde tuinlofts. In de hoogbouw worden ongeveer 100 loft-appartementen gebouwd. Leuk detail: iedere woning krijgt een tuin op hoogte, en er komen nest- en schuilplekken voor vogels.
3 - Tripolis-park
Wat: kantorencomplex
Wie: architectenbureau MVRDV en Hannie en Aldo van Eyck, opdrachtgever Flow Development
Waar: aan de A10 op de Zuidas, gelegen naast het Burgerweeshuis
Waarom: Met zo’n 12 gerealiseerde projecten in de hoofdstad en drie onderweg, lijkt het Rotterdamse MVRDV wel de stadsarchitect van Amsterdam te worden. Valley op de Zuidas staat op het punt van sleuteloverdracht aan de bewoners, en even verderop aan de A10 wordt er druk gebouwd aan Tripolis-park, met Uber als hoofdhuurder. Met het ontwerp van dit kantorencomplex wordt dat andere complex – Tripolis van Hannie en Aldo van Eyck uit 1994 – behoed van sloop, omdat het ontwerp van MVRDV de kantoren van Tripolis de broodnodige commerciële levensvatbaarheid geeft en tegelijkertijd de unieke kwaliteiten van het ontwerp van de Van Eycks respecteert en viert. Mooi detail: met de bouw van het originele Tripolis-complex werd op zijn beurt het Burgerweeshuis behoed van sloop.
4 - wij_land
Wat: wij_land biedt op de kavel ruimte voor koopwoningen aan maximaal 26 huishoudens
Wie: Space&Matter in nauwe samenwerking met wij_land, een pionierende zelfbouwcoörporatie
Waar: Centrumeiland, IJburg-Zuid
Waarom: wij_land is een collectief van ‘realistische idealisten’, zoals ze zichzelf noemen, in samenwerking met architectenbureau Space&Matter. Space&Matter heeft drie woningtypologieën ontworpen die in verschillende afmetingen zijn uit te voeren binnen het gebouw dat gerealiseerd wordt op Centrumeiland. Toekomstige bewoners hebben hierdoor de vrijheid om hun eigen woning te ontwerpen en in te delen. Het is één van de eerste grotere zelfbouwcoörporaties met nieuwe woonvormen als levensloop-woningen en ‘friends-houses’. Samen met Triodos Bank en de gemeente Amsterdam onderzoeken ze de mogelijkheden op dit gebied, om in de behoefte naar andere manieren van samenwonen en kopen te kunnen voorzien. wij_land beoogt een klimaatneutraal gebouw te zijn en werkt met onderhoudsarme en natuurvriendelijke materialen.
5 - Q Residences
Wat: woontorens Quarts van 75 meter hoog en Qube van 35 meter hoog met in totaal 248 huurwoningen
Wie: architectenbureau Studio Gang en co-architect Rijnboutt, opdrachtgever Kroonenberg Groep
Waar: op een prominente locatie in Buitenveldert op de kruising van de Van Neijenrodeweg en de Buitenveldertselaan.
Waarom: Het gerenommeerde Studio Gang, opgericht en geleidt door Jeanne Gang, realiseert met Q Residences haar eerste gebouw in Europa. In 2019 is Jeanne uitgeroepen door Time Magazine tot World’s Most Influential Architect. Gang werd voor het eerst algemeen erkend voor de Aqua Tower in Chiago, het op één na hoogste door vrouwen ontworpen gebouw ter wereld. Aqua werd in 2020 overtroffen door het nabijgelegen St. Regis Chicago, ook naar haar ontwerp. Tussen beide gebouwen komt een plaza, ontworpen door befaamd landschapsarchitect Piet Oudolf en het interieurontwerp komt van Piet Boon.
6 - DC van Hall
Wat: Sociale huurwoningen, met in totaal 168 studentenwoningen voor 178 studenten met op de begane grond 5 bedrijfsruimten.
Wie: Studioninedots (origineel van Ae.G. and J.D. Postma in 1964) in opdracht van Lieven De Key.
Waar: op de hoek van Donker Curtiusstraat en Van Hallstraat aan het Westerpark in Amsterdam West
Waarom: Het modernistische Westerpark Industrie- en handelsgebouw uit 1964 van Ae.G. en J.D. Postma valt net een jaar voor de Post ’65 periode – de architectuur uit de periode 1965-1990, waar nu een geschikte vorm van bescherming en herbestemming voor moet worden gevonden -, maar met de transformatie ervan is ook hier een uniek pand behouden voor de toekomst. Door de slechte staat van het gebouw vanuit technisch en energie-oogpunt was een uitgebreide renovatie noodzakelijk. De nieuwe gevel speelt met het industriële karakter van het gebouw. De zichtbare betonstructuur, de drieledige compositie en de luifel in het ontwerp van Studioninedots blijven de identiteit van het complex kenmerken. Het beeldbepalende gebouw vormt een uniek stuk stad met het naastgelegen fabriekspand (nu een Rijksmonument), ontworpen door B. Merkelbach en Ch.J.F. Karsten in de stijl van het Nieuwe Bouwen. De eerste bewoners hebben de sleutel al ontvangen en begin 2022 worden de bedrijfs-, de winkel- en horecaruimte opgeleverd.
7 - Jenga House
Wat: CPO-complex met 13 appartementen, 2 maissonette-woningen en 2 kantoorruimtes die zijn gestapeld als blokken in het spel Jenga.
Wie: architectenbureau Arons & Gelauff, opdrachtgever CPO Vereniging East Side Collective (Collectief Particulair Opdrachgeversschap)
Waar: Oostenburg, Amsterdam Oost
Waarom: De komende jaren wordt Oostenburg ontwikkeld tot een nieuwe stoere stadswijk met ongeveer 1500 woningen. Geen groots ontwerp, maar een goed kader. In hoge dichtheid, maar met menselijke maat, ontworpen door stedenbouwkundig bureau Urhahn. Jenga House is het eerste CPO-project dat op Oostenburg gerealiseerd wordt. Bijna elke woning is uniek in opzet en uitwerking, maar de verschillende woontypologieën (appartementen, kantoren, maisonnettes) zijn aaneen te schakelen waardoor het gebouw ook geschikt is voor de onvoorziene toekomst. Ontwerpbureau Arons & Gelauff is geen onbekende op Oostenburg: in 2017 won het bureau de Zuiderkerkprijs voor het wooncomplex Wiener & Co aan de Oostenburgervoorstraat.
8 - The Cube
Wat: een woongebouw met 84 twee-, drie- en vierkamerappartementen, tweelaagse topappartementen en penthouses.
Wie: architectenbureau De Zwarte Hond, opdrachtgever Amvest
Waar: The Cube is één van de woongebouwen die worden ontwikkeld op het voormalig Shell-terrein in Amsterdam-Noord.
Waarom: Als je vanaf de zuidelijke IJ-oevers naar Noord kijkt, zie je de skyline met de maand groeien. Het voormalig Shell-terrein is hard op weg om een echte stadswijk te worden. De bouw van Overhoeks startte in 2005 en gaat door tot en met 2026. Woonwijk ‘Aan het IJ’ vormt Fase 3 van Overhoeks. Verantwoordelijk voor het stedenbouwkundig plan van ‘Aan het IJ’ is Geurst & Schulze, die met het plan een hoge dichtheid (150 tot 200 woningen per hectare) combineert met veel groen. The Cube ligt middenin het plan, aan de centraal gelegen groene ruimte. Bijzonder detail is het hotelsuite concept: centraal in het gebouw vind je een lobby en een groen, statig atrium waar de entrees van de woningen aan liggen.
9 - Toren E
Wat: 262 woningen met commerciële ruimten en een sportschool
Wie: architectenbureaus Mei Architects & Planners en Marc Koehler Architect, opdrachtgever
Waar: in de nieuwe wijk SPOT, die ontstaat bij de herontwikkeling van kantorenpark Bullewijk in Amsterdam Zuidoost. KAAN Architecten tekende voor het Masterplan van de wijk.
Waarom: Zeg je Marc Koehler, dan zeg je Open Bouwen. Tijdens zijn Residency bij Arcam in 2020 richtte hij in samenwerking met elf andere architectenbureaus, waaronder Mei Architects & Planners, het platform Openbuilding.co op. Ook Toren E is ontworpen vanuit de gedachte dat een tijdloos frame ruimte biedt voor verandering en variaties in plattegrond, gevel en indeling. Nog een bijzondere feature is de vierlaagse, gestapelde fietsgarage in het hart van de laagbouw, gedicteerd vanuit het Masterplan waarbij de binnenplaats vrij krap is en de hoeveelheid daglicht in de aangrenzende ruimtes beperkt.
10 - Sluishuis
Wat: woonblok met 442 appartementen, gemakkelijk te scharen onder het iconische rijtje Pontsteiger, Silodam, Eye Filmmuseum en A’Dam toren, allen aan het IJ.
Wie: het Deense BIG – Bjarke Ingles Group en Barcode Architects uit Rotterdam in opdracht van VORM en BESIX Real Estate Development.
Waar: In IJburg, op de grens waar stad, land en water samenkomen.
Waarom: we hadden het Sluishuis al in ons rijtje ’21 in 2021’, maar dat bleek wel erg voortvarend van ons. Het woongebouw dat de hoofdroute naar IJburg markeert, wordt rond april 2022 opgeleverd. Deze blikvanger verrijst naast de bekende Enneüs Heermabrug (bekender als ‘de BH’), geheel omgeven door water. Met aanlegplaatsen voor woon- en plezierboten zal het een bestemming op zichzelf worden. Het gebouw is ontworpen door het bureau van de bekende Deense architect Bjarke Ingels (BIG) en Barcode Architects uit Rotterdam. Ondanks zijn omvang zal het een bescheiden voetafdruk opleveren: Sluishuis zal met onder andere driedubbelglas en warmtepompen meer energie produceren dan het gebruikt!
Kill your darlings
Welk project mis jij?
De gemeente Amsterdam staat voor een enorme opgave. Er moeten gemiddeld 7500 woningen bij per jaar tot 2025, waarvan 2500 sociale- en 1670 middeldure huurwoningen. Niet verrassend dus dat acht van de tien projecten in deze lijst tot het type woningbouw behoort.
Dit artikel toont natuurlijk een zeer kleine selectie. Welk project had jij er nog tussen willen zien? Laat het ons weten in de comments via deze LinkedIn post.