arcam

Als de eerste zonnestralen in Amsterdam door komen raden wij het Artisplein aan als eerste stop tijdens je wandeling. Op het plein, gelegen op de hoek van de Plantage Kerklaan en de Plantage Middellaan, vind je rust in de stad. Er wonen flamingo’s die je bijna kunt aaien, zonder dat je daar een kaartje voor Artis hoeft te hebben. De stoelen kun je vrij verplaatsen dus je kunt hier de hele dag in de zon zitten!

Landschapsarchitect Michael van Gessel heeft het plein ontworpen waarvoor hij in 2015 de Gouden A.A.P Publieksprijs in ontvangst mocht nemen. De publieksjury van Arcam zei toen: “deze oase van rust, midden in het centrum, dat is teruggegeven aan de Amsterdammers, kent een goede balans tussen architectuur, natuur en recreatie. De historische elementen zijn er in acht genomen en de verfijnde inrichting van het plein maakt het tot een prachtig filter tussen stad en park.” In 2016 heeft Gault & Millau het plein uitgeroepen tot terras van het jaar, genoeg redenen om er eens langs te gaan!

Het binnenterrein van de Pontsteiger, te bereiken via een brede pier in de Houthaven, biedt ruimte aan de bewoners en bezoekers van het in mei 2018 opgeleverde gebouw, maar ook als je in principe niets te zoeken hebt in het gebouw is het binnenplein een bezoekje waard. De ruimte, ontworpen door Hosper Landschapsarchitectuur en Stedenbouw, is omrand met grote betonen trappen, bedoeld om op te zitten of op te spelen.

Er zijn meerstammige stadsbestendige berken geplant en er is beschutting in de vorm van lage grassen en groen. Het plein is hierdoor het hele jaar door gevarieerd gekleurd. Het binnenterrein grenst aan het IJ, vlak bij de pontveer die de nieuwe stadwijken Houthaven en NDSM-werf met elkaar verbindt. Hierdoor hoef je niet per se naar de bovenste verdieping voor een mooi uitzicht. Ook Café Pontsteiger is een fijne toevoeging aan het plein. In de betonnen elementen zijn lichtlijnen toegevoegd, die het ook ‘s avonds een uitnodigende en comfortabele plek maken. Ook leuk voor een (vroeg) avondwandelingetje dus!

Het Mien Ruysplantsoen is een plantsoen in het oostelijk havengebied van Amsterdam, officieel gebouwd als bedrijfspark van de koninklijke stoombootmaatschappij (KNSM) in de vijftiger jaren en ontworpen door Mien Ruys, internationaal befaamd landschapsarchitect. Toen het gebied eind jaren ‘90 tot woonwijk werd getransformeerd werd ook het parkje opnieuw ontworpen, wederom door Mien Ruys. De geometrische indeling met subtiele hoogteverschillen, waar Ruys bekend om stond, bleven bewaard.

De ‘verzonken tafel’ die in het parkje staat is, op initiatief van buurtbewoners, ontworpen door Studio Wessels Boer. De rechte vormen van het ontwerp doen recht aan de stijl van Ruys. De vierkante tafel loopt schuin af: de linker kant is iets hoger dan de rechter. Om de tafel staat een bankje dat dezelfde hoogte heeft als het achterliggende gras, zo is de zithoek uitnodigend vanuit elke hoek. Bezoekers kunnen hier samenkomen om te eten of lezen, maar de tafel is ook bruikbaar als podium voor bijvoorbeeld voorstellingen.

Het plein aan de voorkant van Station Amsterdam Sloterdijk was vroeger een nogal donkere, saaie, betonnen plek, die voornamelijk als doorreisgebied fungeerde. In 2013 besloot de gemeente het gebied rondom het station aantrekkelijker te maken,met onder andere het Orlyplein als resultaat. Door Bureau Bintje werd aan passanten gevraagd wat zij in het gebied misten. Het antwoord hierop was unaniem: groen! Zo gezegd, zo gedaan.

Het plein is getransformeerd door Ton Muller, hoofdontwerper openbare ruimte bij de gemeente Amsterdam, in een oase van bloemen. Zo zouden er jaarlijks zo’n 30.000 bollen geplant worden. Het gebied, dat in samenspraak met de NS is ontwikkeld, lijkt zich gericht te hebben op de reiziger. Zo bestaat het Orlyplein uit twee delen: een promenade, en een tuin. Er is voldoende ruimte om elkaar te passeren op de promenade, en voor wie haar trein gemist heeft, is er een mooie tuin met bankjes om een half uur (of langer..) te vertoeven.

Te midden van alle kantoren rondom Station Amsterdam Sloterdijk staat het voormalige KPN-gebouw, dat nu dienst doet als zaken- en evementencomplex VEN Amsterdam, getransformeerd door ZZDP Architecten. Het gebouw is met haar ronde vorm en vele reflecterende glazen niet te missen. Naast het in het oog springende gebouw heeft VEN Amsterdam ook een andere grote aandachtstrekker tot zijn beschikking: het plein dat zich voor het gebouw uitstrekt. Het ontwerp van Buro Sant en Co is gebaseerd op de cirkelcurven van het gebouw. Niet alleen de vormen, maar ook de kleuren die gebruikt zijn, springen direct in het oog. De verschillende borders die op het plein zijn aangelegd zijn namelijk omringd door een dikke, roze rand.

In het ontwerp is zoveel mogelijk rekening gehouden met de verschillende manieren waarop bezoekers het plein willen gebruiken. Zo hebben de ontwerpers bewust gezorgd voor bijvoorbeeld plekken in de schaduw en plekken om comfortabel te kunnen zitten. Als kers op de taart hebben ze tevens aandacht geschonken aan de ambiance; het plein is voorzien van diverse water- en lichtinstallaties die met verschillende ritmes zorgen voor sfeer en levendigheid op het plein.

Wanneer je het verscholen Marineterrein eenmaal betreden hebt door één van zijn 17e-eeuwse toegangspoorten, wordt gauw duidelijk dat je niet per ongeluk een ‘verboden toegang’ gebied binnen bent gewandeld. In het water naast Homeland dobberen lijnen die aangeven in welk deel van het water baantjes mogen worden getrokken, en waar ruimte is om vrij te zwemmen. In tijden van Corona is op het grasveld met witte cirkels aangegeven waar je als bezoeker plaats mag nemen. En sinds 2018 heeft het Marineterrein een nieuwe openbare (en tijdelijke) ‘gadget’, namelijk een openbare fitnesstuin.

BOOM Landscape maakte een uitnodigend ontwerp dat de ruimte duidelijk afbakent zodat mensen zich de plek durven toe te eigenen. De fitnessapparaten zijn zowel gericht op jongere, als op oudere gebruikers. Mocht je bang zijn dat het te druk is in deze fitnesstuin – ook hier is een oplossing voor gevonden. Aan de hand van de RIVM-richtlijnen is een lichtsysteem rondom de toestellen gecreëerd dat rood kleurt wanneer er teveel mensen aan het sporten zijn, of als deze te dicht bij elkaar staan. Is het licht rondom de toestellen wit? Good to go!

Het Frederik Hendrikplantsoen vormt het groene hart van de Frederik Hendrikbuurt in Amsterdam West. In 2015 is het sleets geworden parkje gerenoveerd. Buro Sant en Co maakte het ruimtelijke ontwerp. In het park gaat het om ruimtes in ruimtes, waardoor er verschillende mate van geborgenheid wordt gecreëerd. Het is een speeltuin in een park in een stad, geïnspireerd op matroesjka’s. De speeltoestellen in het park zijn ontworpen door ontwerp- en ingenieursbureau Carve. De drie speelplekken zijn aan elkaar verbonden met een luchtbrug. Deze gaat tegen de structuur van de paden in waardoor er een speelse interactie ontstaat tussen kinderen en wandelaars.

Ook is in het park het vijfdelige kunstwerk ‘De Stam’ van Joep van Lieshout geplaatst. Deze vrolijkmakende beeldengroep bestaat uit figuren die rode polyester boomstammen met zich meezeulen, verwijzend naar de vergeten geschiedenis van de Zaagmolenbuurt. Het grauwe stukje grond dat het Frederik Hendrikplantsoen ooit was, is nu een levendige ontmoetingsplek geworden, perfect voor dat ommetje met een coffee to go!

In de Delflandpleinbuurt in Amsterdam West ontwikkelt Woonstichting de Key de stedelijke campus LIEVEN. In 2017 is de bouw van het ‘collectief’ wonen complex gestart. De woonruimte voor starters in Amsterdam is tegenwoordig erg klein. Ter compensatie voor deze kleine woonruimte biedt LIEVEN naast woningen gedeelde voorzieningen voor de bewoners, zoals een buurtwoonkamer, gezamenlijke wasruimtes, een café én een grote groene tuin.

Bureau B+B is verantwoordelijk voor het ontwerp van de tuin. Dit bureau streeft ernaar de omgeving schoner en gezonder te maken. Zo is er bijvoorbeeld veel ruimte voor wilderige beplanting, bomen en wadi’s (infiltratievoorziening) waardoor het regenwater direct bij het grondwater terecht komt. Hoewel de tuin beschut is, biedt LIEVEN een alternatieve publieke route van het metrostation naar de voorzieningen in de Delftlandpleinbuurt en waan je je even in een kalme, groene oase midden in de stad.

Park Somerlust ligt in het nieuwe stadsdeel Amstelkwartier, het voormalige terrein van de Zuidergasfabriek. Het park is ontworpen door Felixx Landscape Architects & Planners uit Rotterdam dat multifunctionele en verbindende concepten maakt. Dit is ook terug te zien in Park Somerlust. Zo is het park niet alleen een plek om mensen te ontmoeten, het heeft ook een ruimtelijke verbindende factor. Het gebouw van roeiclub RIC is geïntegreerd in het ontwerp en het park zorgt ervoor dat er een verbinding is tussen water, groen en stad.

De getrapte platforms aan de oevers creëren een natuurlijk ogende overgang van land en water. Het park ging aan zijn populariteit deze zomer bijna ten onder. Met het warme weer was het bij de oevers erg druk, tot grote ergernis van omwonenden. Het laat zien wat voor een uitnodigende plek Park Somerlust is en dit wordt waarschijnlijk alleen maar versterkt door de realisatie van het gehele Amstelkwartier.

Voor een Haags landschapsarchitectuurbureau is Buro Sant en Co rijk vertegenwoordigd in deze lijst met maar liefst drie ontwerpen! Park Schinkeleilanden heeft misschien wel de grootste oppervlakte uit dit rijtje van tien. Deze zogeheten ‘voortuin van de Zuidas’, gelegen langs de oever van de Schinkel achter het Olympisch Stadion, heeft dan ook verschillende functies, opgedeeld in eilanden: in het zuiden een voetbal- en tenniseiland, en naar het noorden toe een park- en natuureiland. Hoewel het park in 2007 is opgeleverd, en in 2011 de Groene Stad Award heeft gewonnen, rept Het Parool in 2015 nog van een ‘onontdekte oase’.

Door de recente transformatie van het Stadionplein en de op handen zijnde transformatie van het Schinkelkwartier waar het onderdeel van vormt, kan daar wel eens verandering in komen. Volgens het Parool is vooral Parkeiland een must voor zomerse dagen. Wie weet kan dat Park Somerlust een beetje ontzien!