Wat hebben Ruigoord, De Kop van Java, Marineterrein en Holendrecht gemeen?
Een pleidooi voor langzame gebiedsontwikkeling
De Amsterdamse regio heeft een enorme behoefte aan gebouwde resultaten, maar een stad in ontwikkeling moet de tijd krijgen om te innoveren en te experimenteren zodat deze in de toekomst leefbaar, klimaatbestendig en duurzaam is.
In de tentoonstelling Slow How – ruimtelijk onthaasten onderzoeken we hoe langzame gebiedsontwikkeling een rol kan spelen bij het behouden van bestaande of het ontwikkelen van nieuwe kwaliteiten in een gebied. De tentoonstelling is nog te bezoeken t/m 10 maart 2024.
De vier Amsterdamse gebieden Ruigoord, De Kop van Java, Marineterrein en Holendrecht bieden een schat aan waarden die anders zijn dan economisch. We lichten in dit artikel per gebied een waarde uit.
Ruigoord
50 jaar plek voor vrijplaats in het havengebied
Ruigoord is de oudste culturele vrijplaats in Nederland en biedt ruimte voor experiment. De huizen die er staan mogen niet meer bewoond worden en bieden ruimte aan veertig ateliers. In 2023 is het huurcontract verlengd met 25 jaar.
Waarde: Vrijplaats voor cultuur
Op Ruigoord is meer vrijheid voor uiting van cultuur. Het biedt andere routes voor de productie van culturele activiteiten. Er zijn andere financieringsstromen en er is ruimte voor spontane ideeën.
Kop van Java-eiland
25 jaar op zoek naar het beste plan voor Kop van Java
De Kop van het Java-eiland in Amsterdam Oost is al meer dan 100 jaar onbebouwd. In 1991 begon de ontwikkeling van de naastgelegen woonwijk, maar de punt van het eiland heeft nooit een definitieve functie gekregen, ondanks de Commissie Kloos die 15 jaar lang plannen voor het gebied beoordeeld heeft. Hoe langer het proces duurt, hoe meer de open ruimte gewaardeerd lijkt te worden in de drukke stad.
Waarde: Landmark of baken
De kop van het eiland vormt een baken van de stad. Vanaf vele plekken langs het water is deze plek te herkennen.
Marineterrein
Werken aan de toekomst van de stad
Het Marineterrein is van oorsprong een plek waar (oorlogs)schepen werden gebouwd, waarna het in de twintigste eeuw een onderkomen bood voor oa de Koninklijke Marine. Toen defensie besloot in 2011 het terrein te verlaten, begon het gesprek over een nieuwe invulling van de plek. Inmiddels wordt het Marineterrein getransformeerd tot ‘innovatief stadskwartier met ongeveer 800 woningen.
Waarde: Innovatie
Het Marineterrein is een plek die zich kenmerkt door nieuwsgierigheid naar allerlei gebieden, technieken en opvattingen.
Holendrecht
Ontwerpen vanuit wat er al in de buurt is
De wijk Holendrecht in Amsterdam Zuidoost is in de jaren zeventig ontstaan, met in het Westelijke deel voornamelijk portiekflats en het Oostelijke deel eengezinswoningen. Inmiddels is de wijk aan verbetering toe met als belangrijk onderdeel de bouw van ongeveer 700 woningen. Ruimte wordt geboden aan onderzoek naar veerkracht en ecologie in de wijk, zoals met De More Than Human kaart door Team W.
Waarde: Duisternis
Geef waarde aan wat voor veel mensen niet zichtbaar is en maak de stad ook aantrekkelijk voor het leven dat zich ’s nachts afspeelt.
Langzame Legenda
In de tentoonstelling ontdek je nog meer waarden per gebied. Al die waarden bij elkaar hebben we samengevoegd in een ‘Langzame Legenda’ voor slow-ontwikkeling. Met deze legenda willen we professionals, ervaringsdeskundigen en belangstellenden uitdagen om mee te bouwen aan een checklist bij hedendaagse planvorming.
Kom ook naar Barcam Architectencafé op 7 december
Thema: de vertraagde stad
Nu er in Amsterdam vanaf 8 december 2023 op veel plekken een snelheidslimiet van 30 km/u wordt ingevoerd, kunnen we ons ook afvragen: Welke ruimte ontstaat er in de stad doordat er langzamer gereden wordt? En hoe klinkt de vertraagde stad?
Studio Jaywalk heeft onderzoek gedaan naar het ‘veroveren van de verkeersruimte’ naar aanleiding van deze aanpassing en hun onderzoek is ook opgenomen in de tentoonstelling Slow How – ruimtelijk onthaasten.
Tijdens de volgende Barcam – het maandelijke architectencafé van Arcam – op 7 december, licht Studio Jaywalk hun onderzoek kort toe en kunnen we brainstormen over de ontwerpmogelijkheden voor de hoofdstad.
